Edukacja obywatelska w polskich szkołach - poznaj wnioski UMP

W ramach nowelizacji podstaw programowych, Ministerstwo Edukacji zapowiedziało zmiany, polegające na zastąpieniu „Historii i Teraźniejszości” nowym przedmiotem, poświęconym zagadnieniom edukacji obywatelskiej. Nowy przedmiot ma być wprowadzony od II klasy szkół ponadpodstawowych wraz z nadejściem roku szkolnego 2025/2026. Unia Metropolii Polskich podkreśla, że zalążki edukacji obywatelskiej w formie Wiedzy o społeczeństwie pojawiają się dopiero w klasie VIII szkoły podstawowej, co budzi kontrowersje i skłania do refleksji nad efektywnością takiego podejścia. Czy edukacja obywatelska powinna pełnić ważniejszą rolę w kształtowaniu młodego człowieka?

Dlaczego podstawa programowa ma znaczenie?

Zawartość ustalonej odgórnie podstawy programowej pełni kluczową rolę w formułowaniu programu nauczania. Dokument ten określa cele i treści nauczania oraz wymagania, jakie powinien spełniać uczeń po zakończeniu danego etapu edukacyjnego. Dla nauczycieli jest to wyznacznik pracy dydaktycznej, a dla uczniów – ramy, w których zdobywają wiedzę. Fakt ten sprawia, że każda zmiana w podstawie programowej ma znaczący wpływ na praktykę edukacyjną.

Unia Metropolii Polskich już na początku 2022 roku wyraziła sprzeciw wobec zmian zaproponowanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Krytykowano między innymi ograniczenie treści na temat Unii Europejskiej oraz samorządu terytorialnego. Negatywne opinie skupiły się m.in. na przekształceniu Wiedzy o społeczeństwie w przedmiot Historia i teraźniejszość, kładący szczególny nacisk na wątki narodowe i historyczne, traktując zagadnienia dotyczące m.in. samorządu terytorialnego i Unii Europejskiej po macoszemu.

Edukacja obywatelska – jak powinna wyglądać w praktyce?

Skuteczność edukacji obywatelskiej zależy w dużej mierze od jej praktycznego wymiaru. Uczestnictwo w dyskusjach, wizyty w instytucjach, wspólne podejmowanie decyzji i zaangażowanie w projekty szkolne to kluczowe elementy, które mogą rozwijać kompetencje społeczne uczniów. Warto podkreślić również zalety, płynące z aktywnych metod nauczania, takich jak debaty oksfordzkie czy projekty uczniowskie, które przynoszą znacznie lepsze rezultaty niż tradycyjne metody wykładów.

Badanie ICCS z 2022 roku wskazuje, że w polskich szkołach w dalszym ciągu przeważa tradycyjne podejście dydaktyczne. Aktywność uczniów w samorządach szkolnych jest często oceniana wyżej przez dyrektorów niż przez samych uczniów, a wysoki wskaźnik udziału w wyborach szkolnych nie przekłada się na ich poczucie rzeczywistego wpływu na decyzje w szkole. Wiele młodych osób nie czuje, że ich interesy są uwzględniane w procesach decyzyjnych.

Dlaczego UMP podkreśla rolę edukacji obywatelskiej?

Unia Metropolii Polskich podkreśla, że okres dorastania jest kluczowy dla kształtowania postaw obywatelskich i politycznych – edukacja obywatelska powinna rozpoczynać się już na wczesnym etapie edukacyjnym, w szkole podstawowej. Promowanie aktywności społecznej od najmłodszych lat buduje kompetencje społeczne i świadomość obywatelską, co w dłuższej perspektywie przełoży się na bardziej zaangażowane społeczeństwo.

Poznaj inne aktywności Unii Metropolii Polskich

Rozwijanie szkolnej samorządności i angażowanie uczniów w procesy decyzyjne to kluczowe elementy skutecznej edukacji obywatelskiej. Wprowadzenie nowego przedmiotu dedykowanego edukacji obywatelskiej jest krokiem w dobrą stronę, ale równie ważne jest, aby praktyczne aspekty tej edukacji były wdrażane na każdym etapie kształcenia. Współpraca z organizacjami pozarządowymi, realizacja projektów i aktywne metody nauczania mogą przynieść realne korzyści i przygotować młodych ludzi do świadomego uczestnictwa w życiu społecznym i publicznym.

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat działalności UMP? Już dziś odwiedź stronę Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza i dowiedz się, w jaki sposób realizuje ona interesy największych miast naszego kraju.

Artykuł sponsorowany